در گویش لری «جنگ جون» به هر آنچه گفته می‌شود که سرنوشت را تغییر می‌دهد. خاورمیانه پس از جنگ ۱۲ روزه اسراییل و جمهوری اسلامی در ماه جون ۲۰۲۵ قطعا سرنوشتی دیگر خواهد یافت. اما در ایران بازندگان اصلی این جنگ چه کسانی بودند؟ در پی فهرستی می‌بینید، که البته سوگیری ایران‌گرایانه دارد. این فهرست حتما جای اماواگر هم دارد؛ اما می‌تواند مقدمه‌ی متنی دقیق‌تر باشد برای تحویل به آیندگان.
Embedded Files
خوش‌بینی خطرناک، سوء‌محاسبه‌ی مرگبار؛
مقامات جمهوری اسلامی، به‌ویژه شخص خامنه‌ای، غرب را مجموعه‌ای از کشورهایی می‌دانند که به‌دلیل رفاه‌زدگی، روحیه‌ی «دوری از ریسک» و توجه به افکار عمومی، حاضر به پرداخت هزینه‌های بالا برای مقابله با تهدیدات نیستند. این تصور ناشی از جهلی شدید درباره‌ی تاریخ غرب و از طرفی بومی‌گرایی و خود را محور عالم پنداریِ سران جمهوری اسلامی است. مقامات جمهوری اسلامی تعقل محاسباتی کشورهای غربی و آداب‌دانی دیپلماتیک آنان را با ضعف یکی می‌گیرند
کوررنگی کاتبان وفادار دایناسورها
در این یادداشت کوتاه ناصر کرمی به نقد «روشنفکران» مذهبی و چپ‌گرایی می‌پردازد که به بهانه‌ی جنگ جمهوری اسلامی با اسرائیل در کنار جمهوری اسلامی قرار گرفته‌اند و به شماتت ملت ایران می‌پردازند. او که استاد دانشگاه در حوزه گردشگری و اکوتوریسم است، این دسته از «روشنفکران» را به زیستمندان هراسان از دایناسورها در دوران سلطه‌ی دایناسورها تشبیه می‌کند. ناصر کرمی که در حوزه ادبیات داستانی نیز فعال است، نویسنده‌ی راهیاب ایران نیز است که در انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شده است و پرفروش‌ترین کتاب در زمینه‌ی جاذبه‌های گردشگری ایران است.
پیمان کوروش برای آینده ایران و صلح خاورمیانه ضروری است
در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵، رئیس‌جمهور «دونالد ج. ترامپ» به کاخ سفید بازگشت و با خود تغییری در سیاست خارجی ایالات متحده به همراه آورد، تغییری که بار دیگر بر تأمین منافع آمریکا در خارج از کشور متمرکز است. یکی از محورهای اصلی دولت قبلی او پیمان ابراهیم بود که به دنبال عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و چندین کشور عربی بود و آرایش دیپلماتیک منطقه را تغییر داد. اگرچه این توافق‌نامه‌ها روابط رسمی را برقرار کردند، اما اثربخشی آنها در تثبیت منطقه همچنان محل بحث است، زیرا نفوذ تهاجمی و اقدامات بی‌ثبات‌کننده رژیم جمهوری اسلامی همچنان تهدیدی موجودیتی به شمار می‌رود
دیپلماسی فریبکارانه‌ی جمهوری اسلامی؛ استراتژی پیشبرد فعالیت‌های مخرب
هر مقام آمریکایی باید نسبت به «محمدجواد ظریف» هوشیار باشد. ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱، بارها دروغ گفت تا رژیم را از پاسخگویی محافظت کند، در حالی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نفوذ و عملیات خود را گسترش می‌داد. در یک فایل صوتی لو رفته، ظریف اعتراف کرد که او صرفا ابزاری برای پاک کردن مشکلات ایجاد شده توسط رهبر جمهوری اسلامی علی خامنه‌ای بوده است. این اعتراف صریح باید پرسش‌هایی را در مورد دستور کار واقعی لابی‌های غیررسمی رژیم در واشنگتن و گروه‌های طرفدار جمهوری اسلامی که ظریف را تبلیغ کرده و به پیشبرد برنامه او در غرب کمک کرده‌اند، مطرح کند
ایالات متحده بایستی بازیگران کلیدی اقتصاد جمهوری اسلامی را هدف قرار دهد
دولت ترامپ باید دامنه تحریم‌ها را به افراد کلیدی گسترش دهد. تحریم صرف وزیر نفت کافی نیست؛ باید معاونان او، مدیران عامل شرکت‌های زیرمجموعه مهم، اعضای هیئت مدیره و سایر مدیران ارشد نیز هدف قرار گیرند. علاوه بر این، لازم است تحریم‌ها فراتر از وزارت نفت گسترش یابد. نهادهای دولتی دیگر مانند بانک مرکزی جمهوری اسلامی، وزارت دارایی، سازمان برنامه و بودجه و مجلس جمهوری اسلامی نقش‌های مهمی در صادرات نفت، بازگرداندن درآمدها به چرخه اقتصاد جمهوری اسلامی و تخصیص آن به فعالیت‌های غیرمجاز دارند
در هم شکستن تجارت نفت جمهوری اسلامی: راهی به سوی فشار حداکثری
مارک دوبوویتز و سعید قاسمی‌نژاد
نهادهای مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس آن بر تجارت غیرقانونی نفت ایران تسلط دارند و فعالیت‌های تروریستی سپاه به صورت مستقیم از این تجارت تغذیه می‌شوند. مقامات آمریکایی باید هرگونه تامین‌کننده مالی سپاه را به عنوان جنگجوی دشمن در نظر بگیرند، و با آنها آن‌گونه برخورد کنند که با حامیان مالی داعش یا القاعده برخورد می‌کنند. استفاده از همه عناصر قدرت ملی، از جمله اقدامات نظامی، برای خنثی‌سازی و حذف حامیان مالی تروریسم، هزینه قاچاق نفت ایران را به طور قابل توجهی افزایش خواهد داد
در این میان فمینیست چپ‌گرای ایرانی که ترجمه متون غربی با دهه‌ها تاخیر اولویت او شده با توهم برتری همچنان در پی تخریب زنان ملی‌گرای ایران و انکار دستاوردهای درخشان دوران پهلوی است. برای او باور این واقعیت دشوار است که زن ایرانی نخست خود را شهروندی مدرن میداند و سپس زن. برای او سخت است پذیرفتن این حقیقت که نیکاها و حدیث‌ها در کنار حمیدرضاها و مجیدرضاها و ابوالفضل‌ها برای مام میهن، پرچم و آزادی نام خود را جاوید می‌سازند. پذیرش یگانگی ما فارغ از جنسیت و قومیت برای آنها دشوار است؛ از همین رو پیایی به نهادهای پایدار و یکپارچه‌ای همچون خانواده می‌تازند. این حجم از نفرت، خیانت و حسادت، از کجا می‌آید؟
صنعت خودرو، تحریم‌ها، و دولت ترامپ
با استفاده از تهدید تحریم‌های ثانویه، ایالات متحده می‌تواند شرکت‌های چینی را تحت فشار قرار دهد تا روابط خود را با جمهوری اسلامی قطع کنند. با توجه به مقیاس عملیات جهانی آنها، شرکت‌هایی مانند دانگ‌فنگ، چری و جک‌موتورز در صورت اعمال چنین تحریم‌هایی متحمل خسارات زیادی خواهند شد.
قطعی برق سراسری، ضعف ساختاری و نارضایتی فزاینده
قطعی برق زمان‌بندی‌شده نمونه آشکاری از ضعف‌های ساختاری در زیرساخت صنعتی ایران، مدیریت نادرست و ناکارآمدی، و اولویت‌های نادرست ناشی از ترجیحات ایدئولوژیک است. نتیجه، افزایش نارضایتی در میان ایرانیانی است که نه تنها احساس می‌کنند ایدئولوژی رژیم با آنها همسو نیست، بلکه قوه مجریه نیز توانایی بهبود وضعیت اقتصادی آنها را ندارد. نتیجه، تسلط احساسات انقلابی بر ایران است که از سال ۱۳۹۶ به سه اعتراض بزرگ منجر شده است.
مهدی کتابچی، محمد نایب‌یزدی، سعید قاسمی‌نژاد
ورشکستگی آبی ایران عمیقا و عمدتا ریشه در سیستم‌های سیاسی و اقتصادی نظام اسلامی دارد. ماهیت غیردموکراتیک ساختار سیاسی، همراه با سیاست‌های ایدئولوژیک، ورشکستگی آبی را تشدید کرده، و فقدان مشارکت عمومی، و تضاد منافع میان بخش‌های مختلف دولتی همگی به «غارت منابع آبی» دامن زده‌اند. علاوه بر این، سیاست خارجی ایران و وابستگی اقتصادی آن به منابع طبیعی از جمله آب، وضعیت را وخیم‌تر کرده و توانایی کشور برای تطبیق با چالش‌های روزافزون آبی را محدود کرده است. حل این مسائل نیازمند تغییرات سیستمی است، از جمله حرکت به سوی مدل حکومتی دموکراتیک، اتخاذ سیاست‌های غیرا‌یدئولوژیک، و ساختار اقتصادی متنوع که مدیریت و توسعه پایدار منابع آبی را در اولویت قرار دهند
میزان صادرات نفت جمهوری اسلامی در دوران بایدن:
۱۲۲ میلیارد دلار
سعید قاسمی‌نژاد
واشنگتن ممکن است به دلایلی، از جمله کاهش تأثیر تحریم‌ها علیه نفت روسیه پس از حمله مسکو به اوکراین، نسبت به قاچاق نفت ایران نرم‌تر عمل کرده باشد. این درآمد به تهران امکان داده تا به شدت در سرکوب داخلی و تجاوزات خارجی سرمایه‌گذاری کند. در داخل، رژیم خیزش مهسا در سال ۲۰۲۲ را به شدت سرکوب کرد. در سطح منطقه‌ای، تهران ارسال پول و سلاح به نیروهای نیابتی و متحدان خود در یمن، عراق، سوریه، لبنان و غزه را تقویت کرده است. نتیجه این اقدامات شامل حملات حوثی‌ها در دریای سرخ، حمله تروریستی ۷ اکتبر توسط حماس و هدف قرار دادن مداوم نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه بوده است.
چهار پیام حذف اسماعیل هنیه در قلب تهران
سعید قاسمی‌نژاد
جمهوری اسلامی و دستگاه‌های نظامی و امنیتی آن بر خلاف آنچه تبلیغ می‌کنند، ضعیف، ناکارآمد و ناتوان هستند. در مسیر براندازی جمهوری اسلامی، ملت ایران و کشور اسرائیل منافع مشترکی دارند و هر دو سو نیز از امکاناتی برخوردار هستند که می‌توانند به یکدیگر در مسیر سرنگونی جمهوری اسلامی کمک کنند. در این مسیر سفر شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ گامی مهم و تاریخ‌ساز در برقراری این ارتباط بوده است.
علی خامنه‌ای در مراسم تنفیذ: از حمله به پهلوی تا امر و نهی به قوای چهارگانه
سعید قاسمی‌نژاد
نگاهی به سخنرانی خامنه‌ای نشان می‌دهد که او ۱۸ درصد از محتوای سخنرانی خود را به حمله به سلسله پهلوی و کارنامه رضاشاه و محمدرضاشاه اختصاص داد. اختصاص ۱۸ درصد از این سخنرانی به حمله به پادشاهی پهلوی - که آن را بایستی در تداوم حملات فزاینده‌ی خامنه‌ای و دیگر مقامات جمهوری اسلامی به سلسله پهلوی ارزیابی کرد - حاصل گسترش پشتیبانی جامعه‌ی ایران، از پادشاهی پهلوی و میراث‌دار آن، شاهزاده رضا پهلوی است، چنانکه در سه موج اعتراضیِ انقلاب ملی در سال‌های ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ این پشتیبانی را دیدیم.
چگونه جنگ اسراییل و حزب‌الله می‌تواند بازار انرژی را داغ کند
سعید قاسمی‌نژاد
راه صلح از اعمال قدرت و ارزیابی واقع‌بینانه‌ی استراتژی دشمن می‌گذرد. اگر ایالات متحده، اروپا و کشورهای عربی میانه‌رو بخواهند تهدید محور مقاومت را برای اقتصاد جهانی خنثی کنند، ضروری است که حلقه‌ی فشار فزاینده‌ی آن را از هم بگسلانند. این هزینه ممکن است برای ایالات متحده و اروپا بالا باشد، اما در مقایسه با هزینه‌ای که غرب در صورت اجازه دادن به جمهوری اسلامی و نیروی‌های نیابتی آن برای تهدید بازارهای جهانی انرژی پرداخت خواهد کرد، ناچیز است.
ارز چندنرخی؛ فساد سازمان‌یافته برای تعمیق تبعیض در یک نظام بسته
محمدرضا جهان‌پرور، بورگان نظامی نرج‌آباد و سعید قاسمی‌نژاد
در این یادداشت کوتاه دکتر محمدرضا جهان‌پرور و دکتر بورگان نظامی نرج‌آباد، دو اقتصاددان برجسته ایرانی همراه با دکتر سعید قاسمی‌نژاد، عضو شورای سیاستگذاری «فریدون» و دکترای اقتصاد مالی، به مسئله ارز چندنرخی در ایران می‌پردازند و آن را از جمله ابزارهای جمهوری اسلامی برای تعمیق تبعیض و فساد ارزیابی می‌کنند. به باور این سه تن، چندنرخی بودن ارز در ایرانِ تحت سلطه‌ی جمهوری اسلامی، مسئله‌ای سیاسی است و نه اقتصادی و بالتبع راه‌حل آن نیز یک ایده‌ی سیاسی است؛ برانداختن جمهوری اسلامی.
تورم و نظام اسلامی
محمدرضا جهان‌پرور، بورگان نظامی نرج‌آباد و سعید قاسمی‌نژاد
چهار دهه پس از برآمدن جمهوری اسلامی تولید ناخالص سرانه واقعی به دلار ۲۰۱۵ همچنان از سطح پیش از بهمن ۵۷ پایین‌تر است. در حالیکه ایران پیش از بهمن ۵۷ در فاصله سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۸ شاهد متوسط رشد سالانه ۸.۸ درصد بود، پس از ۵۷ این رقم به ۲ درصد رسیده است.
جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۳ چقدر نفت فروخت؟
سعید قاسمی‌نژاد
گروهی دو حزبی در مجلس نمایندگان و سنا در نامه‌ای به جو بایدن از او خواستند تا تحریم‌های ایالات متحده علیه صادرات نفت ایران را اعمال کند. عدم اعمال تحریم‌ها توسط بایدن به جمهوری اسلامی امکان داده است ده‌ها میلیارد دلار درآمد نفتی کسب کند که رژیم آن را صرف سرکوب در داخل و تهاجم در خارج کرده است.
سعید قاسمی‌نژاد
در این میان شاید این روزها در بیت رهبری کسانی مشغول بحث با خامنه‌ای باشند که یک خاورمیانه‌ی در آتش، فضای مطلوبی‌ست برای فرار هسته‌ای به سوی سلاح اتمی و اینک زمان روی مین رفتن نیروهای نیابتی است تا نایب امام زمان سریع‌تر و کم‌دردسرتر، گام نهایی به سوی بمب اتمی شیعی را بردارد.
ناصر کرمی
آبراهامیان منکر مشکلات اقتصادی مردم نیست. اما راه حل را بازگشت جمهوری اسلامی به «عصر روشنگری و دوران خاتمی» میداند. «مورخ» ما به رغم اعتقاد به دیالکتیک تاریخی ظاهرا تاریخ را نه یک رودخانه که می‌گذرد و می‌رود بلکه یک مرداب می‌بیند. مردابی که مکرر می‌شود پرید داخل آن و بیرون آمد.
بابک مینا
آیا نوپهلوی‌گرایان تجددخواهانی رادیکال هستند؟ یا آنان محافظه‌کارانی تجددستیزند؟ از آنجا که نوپهلوی‌گرایی حاصل خلق از عدم نیست، و بر اساس سابقه‌ای تاریخی خود را تعریف می‌کند، پاسخ این پرسش‌ها را نمی‌توانیم به گونه‌ای ذهنی و منقطع از تاریخ بدهیم.
بهزاد مهرانی
با بازخوانی تنبیه‌الامه و همینطور آثار شیخ فضل‌الله نوری درخواهیم یافت که این‌گونه نیست که آرای یکی به دموکراسی و آزادی برسد و دیگری به استبداد دینی بلکه هر دو می‌تواند به درجاتی مبلغ تمامیت‌خواهی مذهبی بشود.
ناصر کرمی
پروپاگاندای آنها این است که آنچه را که در حکومت ملاها به واقع اقدامی مجرمانه است، به عنوان سیمای معمول ایران عرضه می‌کنند. حجاب اجباری را بزک کردن البته کاری است که خود نظام هم همیشه انجام داده.
بهزاد مهرانی
لنین که خود رهبر انقلاب ۱۹۱۷ بود در ژانویه همین سال و تنها کمی چند قبل از انقلاب در سخنرانی‌ای در جلسه‌ی سوسیالیست‌های جوان سوئیسی در فولکشائوس زوریخ گفت: «ما، آدم‌های پیر، شاید آنقدر زنده نمانیم که نبردهای سرنوشت‌ساز انقلاب آتی را ببینیم...»
محمد ایزدی
جمهوری اسلامی که بر اساس ایده‌ی «حکومت اسلامی» بر ایران حاکم شد، از سازوکار حکومت‌های اسلامی سده‌های پیشین برای نظارت بر امور اجتماعی نیز بهره گرفت. یکی از این ساز و کارها «حِسبَه» بود که در آن حکومت‌ها وجود داشت.
بابک مینا
از میان رهبران پسااستعماری در کشورهای مسلمان می‌توان به نمونهٔ جمال عبدالناصر و سرنوشت تراژیک ملی‌گرایی عربی اشاره کرد. ملی‌گراییِ تلافی‌جو و توده‌گرای عبدالناصر در مصر زمانی الگوی آرمانیِ رهبرانِ پسااستعماری در جهان عرب بود
ناصر کرمی
خلاصه نظریه مارکوس این است که مطالعه مواردی مثل قحطی ۱۹۲۸-۱۹۳۳ در اوکراین و قزاقستان در شوروی سابق و ۱۹۵۸-۱۹۶۱ در چین ما را به این نتیجه می‌رساند که گاه حکومت‌ها از بلایای فراگیر به عنوان سلاحی برای کنترل توده مردم و سرکوب اعتراضات آنها استفاده می‌کنند.
Report abuse